DDR reis naar het noorden van Duitsland

Deze reis in het Noorden van Oost-Duitsland verschilt enorm van de reizen in het zuiden van de voormalige DDR. Tegenover een druk bewoond zuiden is het Noorden betrekkelijk leeg. Van oudsher was het Noorden meer het landbouwgebied. Vanwege de ligging aan de Oostzee was het gebied belangrijk voor de marine.

Dit was ook voor de DDR een interessant gebied om rustig te experimenteren. Zo bouwden ze bijvoorbeeld het dorp Mestlin om tot een ‘socialistisch’-elitedorp. Dit socialistische dorp zou een afspiegeling moeten worden van een stad. Alle sociale voorzieningen moeten in de dorpskern geplaatst zijn. Verrassend is ook het bezoek aan Krakow am See, waar u kennis maakt met de joodse geschiedenis in de DDR en in Boizenburg bezoeken we het eerste tegelmuseum in Duitsland met een fraaie collectie Art-Deco en Jugendstil-tegels en Nederlandse tegels geëxposeerd worden.

Het grootste verschil met het zuiden is wel dat het Noorden Pruisische wortels heeft. De Pruisische geschiedenis is een onderdeel op deze reis. Uiteraard vanuit het DDR-perspectief. Hoe is men in de DDR met het Pruisische verleden omgegaan? Wat te doen met belangrijke Pruisen zoals Blücher, Yorck, Gneisenau of Moltke? In Leipzig zijn deze namen al in 1945 uit de stad verwijderd. In Berlijn pas in 1951. En het is typisch DDR dat men het Pruisische verleden niet helemaal wegpoetste maar het zo vertelt dat het in de nieuwe DDR-geschiedenis past. Een selectie Pruisen veranderde in de DDR naar patriotten. Deze oude helden werden in de DDR-geschiedenis verweven voor het gevecht om vrijheid.

We bezoeken naast het landelijke gebeid enkele militaire hotspots in het Noorden. U hoort het verhaal van dé Pruisische generaal Moltke de Oude, afkomstig uit Parchim. Jan von Flocken beschrijft Moltke als een van de tien belangrijkste ‘Feldherrn’ uit de geschiedenis. Ook bezoeken we Prora op Rügen. Prora was het ‘KdF’ (Kraft durch Freude) van Hitler. 20.000 mensen konden er tegelijkertijd vakantie houden op een lengde van 4,5 kilometer. Ook de DDR wist van Prora gebruik te maken .

Het wordt een veelzijdige reis waar u kennismaakt met andere aspecten van DDR. We gaan ter plekke met mensen in gesprek, horen verhalen van Zeitzeugen en gedurende de hele reis geeft Anja Fricke informatie over de diverse onderwerpen en neemt u mee in haar eigen persoonlijke verhaal.

Dag 1

Om 9.00 uur vertrekken we vanaf Utrecht P & R Westraven naar de Duitse deelstaat Mecklenburg- Voorpommern. Indien mogelijk maken we op deze heenreis een tussenstop bij Grenzhaus Schlagsdorf. In het museum horen we persoonlijke verhalen van het leven in dit voormalige grensgebied tussen BRD en DDR.
De eindbestemming op deze eerste reisdag is Banzkow, voor een ontmoeting met Solveig Leo. Als boerin was zij in de DDR op 24-jarige leeftijd de jongste voorzitter van de LPG (Landwirtschaftliche Produktionsgenossenschaft). Ook was zij jarenlang burgemeester van Banzkow. Voor haar verdiensten ontving zij zowel in DDR als BRD belangrijke onderscheidingen.

Dag 2

We beginnen de dag met een kennismaking met het landleven in Mecklenburg in het Störtal-Museum in Banzkow.
Daarna stappen we in de bus en rijden een mooie route langs de Schweriner See naar Rostock, in het noorden van Mecklenburg aan de Warnow. Als lid van de Hanze werd Rostock in de Middeleeuwen een rijke stad. Tijdens de Tweede Wereldoorlog had de stad zwaar te lijden onder bombardementen, maar werd na 1945 weer opgebouwd. Met de bouw van een zeehaven werd Rostock de belangrijkste havenstad van de DDR.

Na de lunch brengen we een bezoek aan de Kunsthalle, de eerste en enige nieuwbouw van een Kunstmuseum in de DDR. Het museum bezit een grote collectie moderne kunst, voor het merendeel Oost-Duitse kunstwerken uit de jaren 1949-1989.

In Rostock bevond zich ook een ‘Stasi-knast’, waar de slachtoffers van de Stasi werden opgesloten en verhoord. In het gebouw is nu een documentatiecentrum gevestigd over de geschiedenis, de structuur en de werkwijze van het Ministerium für Staatssicherheit (MfS). We sluiten de middag af met een wandeling door het gezellige, oude stadscentrum van Rostock. We dineren aan de haven en rijden dan door naar Stralsund waar we de komende twee nachten verblijven in

Dag 3

Vandaag gaan we op weg naar de meest noordelijke bestemming van onze reis: Prora, op het eiland Rügen. In de jaren 30 werd hier gestart met de bouw van een enorm complex, bestemd voor de recreatie van de Duitse soldaten, die aan het front zaten: Kraft durch Freude (KDF). Het moest de ultieme plek worden om te ontspannen en te relaxen. Na de oorlog werd het door het Rode Leger gebruikt als kazerne. Ook de staat DDR wist er gebruik van te maken. Het complete complex is er nooit gekomen, maar het is zeer de moeite waard om langs de gebouwen te lopen en het documentatiecentrum te bezoeken.

Na de lunch rijden we naar het noordelijkste gedeelte van Rügen, het schiereiland Wittow. In Putgarten nemen we het toeristentreintje naar Kap Arkona waar we een rondleiding krijgen ín de marinebunker, van 1986 tot 1990 in gebruik door de Volksmarine.

Natuurlijk nemen we ook de tijd om te genieten van de prachtige natuur van Rügen en rijden terug naar ons hotel in Stralsund. In de avond is er in het hotel een zaaltje voor ons gereserveerd om de film ‘Barbara’ te bekijken.

Dag 4

We verlaten de kuststreek en rijden weer het binnenland in. We gaan op weg naar de voormalige residentiestad Güstrow. Hier lopen we de route, die zorgvuldig door het Ministerie für Staatssicherheri (MfS) was voorbereid toen in 1981 de toenmalige Bundeskanzler Helmut Schmidt deze stad bezocht samen met Erich Honecker.

In de middag rijden we door naar Malchow, waar we het DDR-museum bezoeken.

Dag 5

In de ochtend maken we kennis met de Joodse geschiedenis van Krakow am See en bezoeken de Alte Synagoge, waarin nu het Kulturhaus gevestigd is. In de loop van de ochtend stappen we dan in de bus op weg naar het ‘socialistische’ modeldorp Mestlin, waarmee het DDR-regime in het begin van de jaren vijftig wilde laten zien hoe mooi socialisme kon zijn. Er zouden 200 van dergelijke nederzettingen moeten komen, maar vanwege geldgebrek bleef Mestlin uniek.
Vervolgens rijden we naar Boizenburg, waar het eerste Duitse Tegelmuseum gevestigd is. Het museum beschikt over een grote internationale verzameling, o.a. Jugendstil en Art Déco-stijl. Het zal u niet verwonderen er ook tegels van Nederlandse makelij aan te treffen.

Dag 6

Vandaag gaan we weer op weg naar Nederland, maar doen dat op gepaste wijze: in de ochtend bezoeken we het Grenzstreifenmuseum Greven waar we door een Zeitzeuge worden rondgeleid.

Daarna stappen we in de bus voor onze thuisreis.