De hertogelijke familie Van Arenberg is een oude dynastie met een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 12de eeuw. Oorspronkelijk afkomstig uit Ahrweiler in de Eifel, speelde de familie een prominente rol in de politieke en militaire aangelegenheden van de Nederlanden. Hun trouw aan Habsburg werd in 1576 beloond met een verheffing in de rijksvorstenstand en in 1644 met een opname in de hertogelijke stand.

De dynastie bracht vele generaties van politieke, militaire en geestelijke hoogwaardigheidsbekleders en kunstmecenassen voort. De Arenbergen waren nauw verbonden met verschillende Europese vorstenhuizen en bekleedden belangrijke functies aan verschillende hoven. Niet alleen door strategische huwelijken, maar ook door een grote ondernemingszin (landerijen, mijnen en industriële ondernemingen) wist de familie tot grote welstand te raken, waarbij het noblesse oblige nooit uit het oog werd verloren.

Na de Eerste Wereldoorlog verloor de familie haar adellijke positie in Duitsland, maar in België bleven de Arenbergen behoren tot de prinselijke en hertogelijke families van de ‘salon bleu’. De huidige tak van de familie zet zich met de Arenberg Stichting in voor belangstelling voor Europese geschiedenis om zo bij te dragen aan een verenigd Europa. Met historicus Jochem Abbes organiseren we een driedaagse themareis over deze familie en hun rol in de Nederlandse geschiedenis.

Dag 1, via Zevenbergen naar Brussel
We verzamelen in Gouda. Voordat we naar de Zuidelijke Nederlanden afreizen brengen we hier eerst een kort bezoek aan de Sint Janskerk, waar een van de glazen geschonken is door Margaretha na het sneuvelen van haar man Jan de Ligne bij Heiligerlee in 1568.
De volgende stop is de heerlijkheid Zevenbergen, dat in de 16de eeuw bezit van de Arenbergen was. In de monumentale St. Catharinakerk vinden we nog steeds het praalgraf voor Jan van Ligne. Na Zevenbergen rijden wij door naar Brussel waar we na aankomst een stadswandeling maken langs enkele markante punten die verbonden zijn aan de geschiedenis van het Huis Arenberg en het begin van de Tachtigjarige Oorlog, zoals het het Egmontpaleis op de Kleine Zavel.

Dag 2, Edingen
Centraal op deze dag staat een bezoek aan het stadje Edingen (Enghien) in Henegouwen, dat tot op de dag van vandaag nauw met het Huis Arenberg is verbonden. In de stad lieten de Arenbergen een klooster bouwen voor de Orde der Capucijnen, met een familiegrafkelder in de kloosterkerk. Direct aanpalend vinden we het archief van het Huis Arenberg, tevens de zetel van de Arenberg Stichting. Daar zullen we worden ontvangen en krijgen we een indruk van het zeer rijke archief van de familie met tal van bijzondere familiestukken.

Dag 3, Leuven
Op de derde dag van de Arenbergreis vertrekken we richting Leuven, waar we in de voorstad Heverlee het grote kasteel van Arenberg zullen bezoeken. Het kasteel kwam in 1612 via vererving de familie en werd aan het einde van de 16de eeuw door de toenmalige hertog van Croy gebouwd in Vlaams-traditionele stijl.
Als gevolg van de Eerste Wereldoorlog raakte de familie – vanwege de dubbele Duitse nationaliteit – in 1919 al hun bezittingen in België kwijt en werd kasteel Heverlee via de staat door de universiteit van Leuven overgenomen. In het kasteel bevindt zich een serie portretten van de Arenbergen, waaronder Jan van Ligne en zijn vrouw Margaretha van der Marck.

Aan het einde van de middag rijden we terug naar Gouda.