Bezoek de Molukken met een uniek verblijf op de Banda-eilanden

Foto’s © Fokke Postema, deelnemer aan de Banda-reis van 2023

Reis met Tristan Mostert naar de Molukken, Banda en Ternate

Tegenwoordig vliegen we in een tijdsbestek van uren de hele wereld over. Des te verbazender is het dat 400 jaar geleden, toen een retourtje Nederlands- Indië jaren in beslag kon nemen, een organisatie als de VOC kon opereren.

Vulkanen, koraalriffen en unieke dieren en planten

Ook is er veel te beleven voor de natuurliefhebber. De Molukken behoren tot de geologisch meest actieve gebieden ter wereld, en de meeste eilanden zijn gevormd door vulkanisme, koraalgroei of een combinatie daarvan. De reis voert dan ook langs verschillende actieve vulkanen, en herbergt de mooiste koraalriffen ter wereld. Snorkelspullen meenemen is dus een aanrader! Het unieke dier- en plantleven in het gebied verwonderde veel natuuronderzoekers, en leidde onder andere de Engelse bioloog Alfred Russell Wallace, een tijdgenoot van Darwin, ertoe om onafhankelijk van zijn beroemdere collega een evolutietheorie te formuleren.

Ternate en Tidore

In 1607 sloot de VOC een verdrag met de Sultan van Ternate, en bouwde Fort Oranje in het plaatsje Malayu. Deze grote vesting diende tot de stichting van Batavia als het hoofdkwartier van de VOC, en de zetel van de Gouverneur-Generaal. Ook de Spanjaarden waren actief in de Noord-Molukken, en hadden in de sultan van het vlakbij gelegen Tidore hun eigen bondgenoot. Het landschap van beide vulkanische eilanden is nog steeds bezaaid met oude Spaanse, Nederlandse, en Portugese forten, bedoeld om de concurrenten in de kruidnagelhandel op afstand te houden.

Banda

Zo’n vierhonderd jaar geleden was dit de enige plaats ter wereld waar nootmuskaat was te vinden, een nootje dat in die dagen zijn gewicht in goud waard was. Geen wonder dat de verschillende Europese naties zich haastten om daar als eerste bij te zijn. De VOC wist zowel de Aziatische als Europese concurrenten (vooral de Engelse compagnie) uiteindelijk uit de eilandengroep te verdrijven, maar deed dit op meedogenloze wijze: het grootste van de eilanden in de groep werd geheel ontvolkt, de oorspronkelijke samenleving weggevaagd en vervangen door een plantage-economie.

Ambon

In 1605 kwam een VOC-vloot onder leiding van admiraal Steven van der Hagen in de baai van Ambon aan. Zonder bloedvergieten veroverde de compagnie het Portugese kasteel, dat bezet was met 600 man, en herdoopten het tot Victoria. Met deze verovering was echter de periode van conflict niet voorbij in de eilandengroep rond Ambon. Zo werd in 1950 een onafhankelijke Molukse staat uitgeroepen, die door de Indonesische regering gewelddadig tot een einde werd gebracht. Van 1999 tot 2004 vond er op Ambon een gewelddadig conflict plaats tussen christenen en moslims. De littekens hiervan zijn nog steeds te zien.