Reis langs de meest spectaculaire tuinen van Nederland

Door de eeuwen heen hebben mensen natuurlijke elementen als bomen, planten, bloemen, maar ook water en steen, georganiseerd volgens een doelbewust plan: een tuin. Deze afgebakende en vaak omsloten plaats kreeg daarbij allerlei religieuze, ideologische, of politieke betekenissen. De tuin had een boodschap, was net als architectuur, een uitdrukking van ideeën, van een wereldbeeld. Ook hing de stijl waarin de tuin werd vormgegeven nauw samen met de  overheersende esthetische opvattingen, zodat je in West-Europa bijvoorbeeld een typische renaissance-, barok-, of romantische tuin kan onderscheiden.

Met filosofe Barbara Moerman maken we per bus een vierdaagse reis door Nederland, waarbij we een groot aantal bijzondere tuinen bekijken. Op een bijzondere manier gaan we een reis door de tijd maken. Natuur en geschiedenis worden op een prachtige manier in elkaar verweven. We laten ons het geschiedenisverhaal vertellen aan de hand van de tuinaanleg door de eeuwen heen.

Programma

N.B. het programma kan op onderdelen nog worden aangepast.

Dag 1, dinsdag 29 april 2025

Om 09.30 uur vertrekken we vanaf P+R Westraven in Utrecht.

We blijven in Utrecht voor een bezoek aan Maximapark de Vlinderhof. Deze tuin is ontworpen door Piet Oudolf, de Rembrandt onder de tuinontwerpers. Hij ontwierp onder meer ook het Lurie park in Chicago.

We lunchen in de bus en rijden door naar Noord-Holland voor een bezoek aan een aantal bijzondere tuinen.

In Heemstede bekijken we de tuin van Huis te Manpad bij Heemstede. Het Huis te Manpad is een goed voorbeeld van een 18de-eeuwse buitenplaats in Zuid-Kennemerland. Het huis dateert oorspronkelijk uit het tweede kwart van de zeventiende eeuw. Het buiten heeft zijn bekendheid gekregen als huis van de schrijver Jacob van Lennep. De familie van Lennep bleef er wonen tot 1953.

We bezoeken het Landgoed Elswoud bij Overveen. Deze buitenplaats is omstreeks 1642 gesticht door Carel du Moulin, maar Amsterdammer Gabriel Marcelis voltooide Elswout. Recent onderzoek heeft aannemelijk gemaakt dat sterarchitect van de 17e eeuw, Pieter Post, betrokken was bij het ontwerp van Elswout.

We wandelen over het landgoed van Huis Beeckestein bij Velsen. De geschiedenis van het geslacht Beeckesteijn gaat terug tot in de 14de eeuw, maar de naam Beeckestijn als huis duikt officieel pas in de 17de eeuw voor het eerst in de archieven op. De tuin werd in 1772 door architect en landschapsarchitect J.G. Michael aangelegd.

We overnachten in een hotel in de buurt

Dag 2, woensdag 30 april 2025

We starten dag 2 met een bezoek aan de tuinen van het Muiderslot – De tuinen zijn een kopie van de tuinen die Pieter Cornelisz. Hooft, de beroemde bewoner van het slot, in de 17de eeuw liet aanleggen.

Na de lunch brengen we een bezoek aan de Groene Kathedraal bij Almere. Kunstenaar Marinus Boezem ontwikkelde in 1978 het idee voor dit Gotisch Groei Project. In 1987 plantte hij op uitnodiging van de ingenieurs van de Rijksdienst IJsselmeerploders 178 populieren (Populus Nigra Italica) volgens de plattegrond van de Notre-Dame van Reims.

We reizen door naar de Ecokathedraal in het Friese Mildam. De Ecokathedraal is het werk van Louis le Roy (1924-2012). Het komt direct voort uit de verbeelding van de kunstenaar, leraar, schrijver en ontwerper die Le Roy was. Centraal in zijn ideeën staat dat de mens de natuur niet moet beheersen, maar samen dient te werken met haar groeikracht om zo de hoogste graad van complexiteit te bereiken.

We overnachten in de buurt.

Dag 3, donderdag 1 mei 2025

Dag 3 beginnen we met een bezoek aan De Kruidhof, hortus van Fryslân in Buitenpost. In de grootste botanische tuin van Friesland bevinden zich zeventien thematuinen op een oppervlakte van bijna 4 hectare. Er groeien meer dan 2.000 verschillende planten, waaronder 1.500 soorten kruiden.

We reizen door naar De Prinsentuin in Groningen. De Prinsenhoftuin (ook wel Prinsentuin genoemd) in Groningen is een renaissancetuin in Nederland die nu nog te bewonderen is. Het monumentale complex was in de middeleeuwen het huis van de Broeders en Zusters des Gemene Levens. De huidige Prinsentuin is een reconstructie uit 1939 op basis van een bekende stadskaart van Egbert Haubois uit 1634.

Na de lunch bezoeken we de Hortus in Haren. Apotheker Henricus Munting vestigde zich na vele jaren reizen door Europa in 1626 in Groningen. Achter zijn huis in de Rozenstraat legde hij een tuin aan met vele gewassen. De tuin stond al snel goed aangeschreven, mede omdat Muntings vrienden hem planten zonden uit heel Europa.

We overnachten in de buurt van Enschede

Dag 4, vrijdag 2 mei 2025

Op dag 4 brengen we een bezoek aan het Volkspark Enschede, dat Het Volkspark Enschede is het eerste recreatiepark in Nederland aangelegd voor textielarbeiders, teneinde “…een geschikte gelegenheid tot ontspanning te verschaffen en het bezoek aan kroegen en het gebruik van sterke drank tegen te gaan”. Het park bestaat uit een aanleg in landschapsstijl met een grote vijver en een hertenkamp.

We reizen door naar Paleis Het Loo bij Apeldoorn. In de gerestaureerde tuinen van Het Loo vinden we een mooi, fris en levend voorbeeld van de Hollandse 17de-eeuwse formele tuin. Het huis en de tuinen zijn in 1684 aangelegd tijdens het bewind van stadhouder Willem III (1650- 1702) en koningin Mary II (1662-1695).

Na de lunch sluiten we de reis af in Bloemenpark Appeltern in Gelderland, nabij Nijmegen en Tiel in het Land van Maas en Waal. Dit complex, dat sinds 1988 bestaat, bestaat uit 200 voorbeeldtuinen, die deels zijn ontworpen door initiatiefnemer en hovenier Ben van Ooijen en deels door tuinontwerpers, schrijvers van tuinboeken en tuinarchitecten.

Na een afsluitende borrel keren we terug naar Utrecht, waar we aan het einde van de middag arriveren.